آسانسور پیچی چیست؟ معرفی و عملکرد آن
آسانسورها به عنوان یکی از نمادهای پیشرفت فناوری در صنعت ساختمان شناخته می‌شوند. در طول سالیان متمادی، تکنولوژی آسانسورها به طور چشمگیری پیشرفت کرده است. یکی از نوآوری‌های مهم در زمینه آسانسورها، آسانسورهای پیچی هستند. در این مقاله از مجله یاب چی، به بررسی آسانسور پیچی خواهیم پرداخت و عملکرد آن را بررسی خواهیم کرد.
آسانسور پیچی چیست؟
آسانسور پیچی یکی از انواع آسانسور است که با استفاده از نیروی پیچ برای حرکت کابین آسانسور عمل می‌کند. این آسانسورها برای ساختمان‌های مسکونی و تجاری با ارتفاع کم، مانند ساختمان‌های دو تا چهار طبقه، مناسب هستند.
اجزای تشکیل‌دهنده آسانسور پیچی
۱. چاهک آسانسور: چاهک آسانسور به عنوان محل قرارگیری کابین و متعلقات آن عمل می‌کند. این اجزا شامل بدنه بیرونی چاهک، درب‌های آسانسور و سیستم ایمنی مرتبط با درهای چاهک است. چاهک آسانسور به عنوان یک ساختار حفاظتی عمل کرده و از دسترسی غیرمجاز به داخل چاهک جلوگیری می‌کند.
۲. کابین آسانسور: کابین آسانسور مکانی است که افراد و بار را حمل می‌کند. این بخش شامل سقف، دیواره‌ها، کف، درب‌ها و نمای داخلی است. کابین آسانسور باید از لحاظ اندازه و مشخصات فنی به اندازه کافی بزرگ باشد تا بتواند افراد و بارهای مورد نیاز را به طور ایمن جابجا کند.
۳. پیچ آسانسور: پیچ آسانسور نیروی محرکه آسانسور را فراهم می‌کند. این پیچ به صورت عمودی نصب شده و با چرخش موتور آسانسور، کابین آسانسور را به بالا و پایین حرکت می‌دهد. پیچ آسانسور معمولاً از جنس فولادی ساخته می‌شود و دارای یک پیچ روی سطح خارجی آن است که با مهره آسانسور تعامل دارد.
۴. مهره آسانسور: مهره آسانسور به پیچ آسانسور متصل شده و حرکت کابین آسانسور را بر روی پیچ تأمین می‌کند. این مهره‌ها به صورت جفت‌شده در امتداد پیچ قرار می‌گیرند و با چرخش پیچ آسانسور، کابین بر روی آن حرکت می‌کند.
۵. تسمه آسانسور: تسمه آسانسور مهره آسانسور را به موتور آسانسور متصل می‌کند. این تسمه به صورت یک حلقه بسته شکل و از جنس مقاوم ساخته می‌شود. با چرخش موتور آسانسور، تسمه آسانسور به همراه مهره‌ها حرکت می‌کند و انتقال نیروی مورد نیاز برای جابجایی کابین را فراهم می‌کند.
۶. موتور آسانسور: موتور آسانسور نیروی لازم برای چرخش مهره آسانسور را تأمین می‌شد. این موتور معمولاً از نوع الکتریکی است و به وسیله برق تأمین می‌شود. وظیفه موتور آسانسور، تأمین نیروی مورد نیاز برای چرخش مهره آسانسور است که در نتیجه کابین آسانسور به بالا و پایین حرکت کند.
نحوه عملکرد آسانسور پیچی
آسانسور پیچی با استفاده از سیستم پیچ و مهره
آسانسور هیدرولیکی
عمل می‌کند. در این سیستم، موتور آسانسور نیروی مورد نیاز برای چرخش مهره آسانسور را تأمین می‌کند. مهره آسانسور به پیچ آسانسور متصل شده و با چرخش مهره، پیچ نیز به حرکت درمی‌آید.
کابین آسانسور به مهره آسانسور متصل شده است و با چرخش مهره، کابین آسانسور به سمت بالا یا پایین حرکت می‌کند. وقتی موتور آسانسور راه اندازی می‌شود، نیروی محرکه از طریق مهره آسانسور به پیچ منتقل می‌شود و پیچ شروع به چرخش می‌کند.
با چرخش پیچ، مهره آسانسور نیز حرکت می‌کند و این حرکت به کابین آسانسور منتقل می‌شود. به عبارت دیگر، چرخش مهره و پیچ باعث جابجایی کابین به سمت بالا یا پایین می‌شود، و در نتیجه افراد و بارها را به طور ایمن به سطوح مختلف ساختمان منتقل می‌کند.
نحوه عملکرد آسانسور پیچی بسیار مطمئن و قابل اعتماد است. سیستم پیچ و مهره به دلیل قدرت پیشرفته خود، قادر به حمل بارهای سنگین و تعداد زیادی افراد است. همچنین، این سیستم از نظر ایمنی بسیار کارآمد است زیرا مهره و پیچ به طور محکم در هم قفل می‌شوند و از حرکت ناخواسته جلوگیری می‌کنند.
در آسانسور پیچی، سرعت حرکت کابین معمولاً کمتر از آسانسورهای سایر نوع است. اما این نوع آسانسور به دلیل ساختار ساده خود، در فضاهای محدود و ساختمان‌هایی با تعداد طبقات کمتر بسیار مناسب است.
مزایا و معایب آسانسور پیچی
مزایا آسانسور پیچی:
- امنیت بالا: یکی از مزایای آسانسورهای پیچی این است که در صورت پاره شدن تسمه، کابین آسانسور به دلیل نیروی فنر متوقف می‌شود و خطر سقوط ندارد. این ویژگی امنیتی مهم است و از جانبی برای ساکنان و استفاده‌کنندگان آسانسور نگرانی را کاهش می‌دهد.
- هزینه کمتر: آسانسورهای پیچی در مقایسه با آسانسورهای هیدرولیک و کششی هزینه کمتری دارند. ساختار ساده تر و کمترین نیاز به قطعات پیچیده و سیستم هیدرولیکی باعث کاهش هزینه نصب، عملیات و نگهداری می‌شود.
- احتیاج به فضای کمتر: آسانسورهای پیچی نیاز به فضای موتورخانه کمتری نسبت به آسانسورهای هیدرولیک و کششی دارند. این ویژگی آنها را برای ساختمان‌هایی با فضای محدود و کاهش هزینه‌های ساخت و نصب مناسب می‌کند.
معایب آسانسور پیچی:
- سرعت پایین: یکی از معایب آسانسورهای پیچی این است که نسبت به آسانسورهای هیدرولیک و کششی سرعت پایین‌تری دارند. این ممکن است زمان سفر در آسانسور را افزایش داده و در مواردی که زمان اهمیت دارد، مشکل ساز شود.
- ظرفیت حمل کمتر: آسانسورهای پیچی نسبت به آسانسورهای هیدرولیک و کششی ظرفیت حمل کمتری دارند. به دلیل ساختار و مکانیزم کارکرد خود، آسانسورهای پیچی قادر به حمل بارها و تعداد افراد کمتری هستند. این معمولاً در ساختمان‌هایی با ترافیک سنگین یا نیاز به حمل بارهای سنگین تأثیر می‌گذارد.
ویژگی‌های فنی آسانسور پیچی
| ویژگی | مقدار |
|---|---|
| ظرفیت | حداکثر ۳۰۰ کیلوگرم، معادل سه نفر |
| سرعت | ۱۵ متر بر ثانیه |
| ارتفاع | حداکثر ۶ متر |
| نوع موتور | تک فاز یا سه فاز دارای توان ۲/۲ الی ۴ کیلووات |
| نوع درب | لولایی یا اتوماتیک به انتخاب مشتری |
| نوع کابین | شفاف یا غیر شفاف |
| نوع چاهک | مستقیم یا منحنی |
| نوع نصب | دیواری یا سقفی |
| نوع کنترل | PLC یا میکروکنترلر |
| ایمنی | دارای سیستم‌های ایمنی مانند ترمز اضطراری، سیستم کنترل سرعت و سیستم‌های ضد سقوط |
موارد کاربرد آسانسور پیچی
آسانسورهای پیچی از طراحی و ساختاری برخوردارند که در موارد خاصی از ساختمان‌ها به خوبی عملکرد می‌کنند. موارد کاربرد آسانسورهای پیچی عبارتند از:
ساختمان‌های مسکونی با ارتفاع کم: آسانسورهای پیچی برای ساختمان‌های مسکونی کوچک و با تعداد طبقات کم، مانند ساختمان‌های دو تا چهار طبقه، بسیار مناسب هستند. این نوع آسانسور با ساختار ساده و نیاز کمتر به فضای موتورخانه، به عنوان یک راه انتقال مطمئن و مقرون به صرفه در این ساختمان‌ها عمل می‌کنند.
ساختمان‌های تجاری با ارتفاع کم: آسانسورهای پیچی در ساختمان‌های تجاری با ارتفاع کم نیز استفاده می‌شوند. این شامل فروشگاه‌ها، دفاتر، کافه‌ها، رستوران‌ها و ساختمان‌های مشابه است. با توجه به نیاز کمتر به فضای موتورخانه و هزینه کمتر، آسانسورهای پیچی در این ساختمان‌ها به عنوان یک راه حل ساده و اقتصادی برای حمل و نقل عمومی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
ساختمان‌های با محدودیت فضا: آسانسورهای پیچی نیاز به فضای موتورخانه کمتری نسبت به سایر نوع آسانسورها دارند. بنابراین، آنها در ساختمان‌هایی که امکان احداث موتورخانه وجود ندارد یا فضای موتورخانه محدود است، بسیار مناسب هستند. این نوع آسانسورها به عنوان یک گزینه کم‌فضای و عملکرد قابل اعتماد در این ساختمان‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند.
مقایسه آسانسور پیچی و آسانسور هیدرولیکی
| ویژگی | آسانسور پیچی | آسانسور هیدرولیکی |
|---|---|---|
| نحوه تأمین نیروی محرکه | نیروی پیچ | نیروی هیدرولیکی |
| مکانیسم حرکت کابین | حرکت روی پیچ | حرکت روی جک |
| ظرفیت حمل | حداکثر ۳۰۰ کیلوگرم | حداکثر ۱۰۰۰ کیلوگرم |
| سرعت | حداکثر ۱۵ متر بر ثانیه | حداکثر ۱ متر بر ثانیه |
| ارتفاع | حداکثر ۶ متر | حداکثر ۳۰ متر |
| نوع موتور | تک فاز یا سه فاز | سه فاز |
| نوع درب | لولایی یا اتوماتیک | لولایی یا اتوماتیک |
| نوع کابین | شفاف یا غیر شفاف | شفاف یا غیر شفاف |
| نوع چاهک | مستقیم یا منحنی | مستقیم یا منحنی |
| نوع نصب | دیواری یا سقفی | دیواری یا سقفی |
| نوع کنترل | PLC یا میکروکنترلر | PLC یا میکروکنترلر |
| ایمنی | دارای سیستم‌های ایمنی مانند ترمز اضطراری، سیستم کنترل سرعت و سیستم‌های ضد سقوط | دارای سیستم‌های ایمنی مانند ترمز اضطراری، سیستم کنترل سرعت و سیستم‌های ضد سقوط |
توضیح:
- آسانسورهای پیچی و هیدرولیکی هر دو از انواع آسانسورهای پرکاربرد هستند که برای ساختمان‌های مسکونی و تجاری استفاده می‌شوند.
- اصلی‌ترین تفاوت این دو نوع آسانسور در نحوه تأمین نیروی محرکه است. در آسانسور پیچی، نیروی محرکه توسط یک پیچ تأمین می‌شود، در حالی که در آسانسور هیدرولیکی، نیروی محرکه توسط یک جک هیدرولیکی تأمین می‌شود.
- تفاوت دیگر این دو نوع آسانسور در مکانیسم حرکت کابین است. در آسانسور پیچی، کابین روی یک پیچ حرکت می‌کند، در حالی که در آسانسور هیدرولیکی، کابین روی یک جک هیدرولیکی حرکت می‌کند.
جمع‌بندی
آسانسورهای پیچی یکی از انواع آسانسور هستند که با استفاده از نیروی پیچ برای حرکت کابین آسانسور عمل می‌کنند. این آسانسورها برای ساختمان‌های مسکونی و تجاری با ارتفاع کم، مانند ساختمان‌های دو تا چهار طبقه، مناسب هستند. آسانسورهای پیچی مزایای زیادی مانند امنیت بالا، هزینه کمتر و احتیاج به فضای کمتر دارند.
