کمباین چیست؟ و معرفی انواع کمباین
کشاورزی به عنوان یکی از صنایع اساسی در سراسر جهان، نیازمند استفاده از تکنولوژی‌های پیشرفته برای برداشت و جمع‌آوری محصولات است. در این راستا، کمباین یکی از دستگاه‌های بسیار مهم در زمینه کشاورزی است که توانایی برداشت و جمع‌آوری همزمان محصولات مزارع را داراست. در این مقاله از مجله یاب چی، به معرفی کمباین و انواع آن می‌پردازیم.
کمباین چیست؟
کمباین، یک دستگاه کشاورزی خودرویی است که استفاده از آن در برداشت محصولات مختلف مانند گندم، جو، ذرت، حبوبات و سایر محصولات کشاورزی رایج است. عملکرد اصلی کمباین، برداشت محصولات را انجام داده و در عین حال مواد غیرمورد نیاز مانند بقایای گیاهی و خاک را جدا کرده و محصولات را درون مخزن ذخیره می‌کند. این دستگاه توانایی انجام فرآیندهای برداشت، تمیزکاری و جمع‌آوری را در یک مرحله به طور همزمان دارد.
تاریخچه کمباین
تاریخچه کمباین به سال ۱۸۳۴ میلادی بازمی‌گردد. در آن سال، یک مخترع اسکاتلندی به نام هیرام مور، اولین کمباین را اختراع کرد. این کمباین توسط اسب یا گاو نر کشیده می‌شد و شامل یک سیستم درو کردن، یک سیستم کوبیدن و یک سیستم جداسازی دانه‌ها بود.
در سال‌های بعد، کمباین‌ها به تدریج پیشرفت کردند و به ماشین‌آلاتی پیچیده‌تر تبدیل شدند. در سال ۱۹۲۵، اولین کمباین خودکششی توسط شرکت جان دیر در ایالات متحده آمریکا ساخته شد. این کمباین دارای یک موتور داخلی بود و به تراکتور نیاز نداشت.
در دهه‌های ۱۹۵۰ و ۱۹۶۰، کمباین‌ها به طور گسترده در مزارع بزرگ و صنعتی مورد استفاده قرار گرفتند. این امر به افزایش بهره‌وری و کاهش هزینه‌های برداشت محصولات دانه‌دار کمک کرد.
امروزه، کمباین‌ها یکی از مهم‌ترین ماشین‌آلات کشاورزی هستند. این ماشین‌آلات در مزارع بزرگ و صنعتی برای برداشت محصولات دانه‌دار مانند گندم، جو، برنج، ذرت و سویا استفاده می‌شوند.
تاریخچه کمباین‌های ایرانی
در ایران نیز تولید کمباین از سال‌های ۱۳۴۰ آغاز شد. در ابتدا، کمباین‌های وارداتی از کشورهایی مانند ایالات متحده آمریکا، فرانسه و آلمان مورد استفاده قرار می‌گرفتند. سپس، شرکت‌های ایرانی نیز به تولید کمباین روی آوردند.
در حال حاضر، چندین شرکت ایرانی در زمینه تولید کمباین فعالیت می‌کنند. این شرکت‌ها کمباین‌های مختلفی را برای برداشت محصولات دانه‌دار تولید می‌کنند.
انواع کمباین
کمباین‌ها بر اساس نوع محصولی که برداشت می‌کنند، به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند. برخی از انواع کمباین عبارتند از:
- کمباین گندم: کمباین گندم برای برداشت گندم استفاده می‌شود.
- کمباین جو: کمباین جو برای برداشت جو استفاده می‌شود.
- کمباین برنج: کمباین برنج برای برداشت برنج استفاده می‌شود.
- کمباین ذرت: کمباین ذرت برای برداشت ذرت استفاده می‌شود.
- کمباین سویا: کمباین سویا برای برداشت سویا استفاده می‌شود.
علاوه بر این، کمباین‌ها بر اساس نوع عملکرد خود نیز به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند. برخی از انواع کمباین بر اساس عملکرد خود عبارتند از:
- کمباین خودکششی: کمباین خودکششی موتور و سیستم انتقال قدرت خود را دارد و به تراکتور نیاز ندارد.
- کمباین کششی: کمباین کششی موتور و سیستم انتقال قدرت خود را ندارد و باید توسط تراکتور کشیده شود.
اجزای تشکیل دهنده کمباین
صحبت درباره اجزای تشکیل دهنده یک کمباین، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- کابین: کابین کمباین محل استقرار راننده و کنترل کمباین است. در اینجا راننده می‌تواند کمباین را کنترل کند و عملیات برداشت را نظارت کند.
- موتور: موتور کمباین نیروی محرکه کمباین را تأمین می‌کند. این موتور برای حرکت دادن اجزای دیگر کمباین و انجام عملیات برداشت استفاده می‌شود.
- سیستم برداشت: سیستم برداشت کمباین عملیات درو کردن و جمع‌آوری محصول را انجام می‌دهد. این سیستم شامل اجزایی مانند تیغه‌ها و شانه‌ها است که برای برداشت محصول از مزرعه استفاده می‌شوند.
- سیستم کوبیدن: سیستم کوبیدن کمباین عملیات کوبیدن محصول را انجام می‌دهد. این سیستم شامل اجزایی مانند بسته‌بندی‌ها و مخزن‌ها است که برای جمع‌آوری و انتقال محصول به سیستم جداسازی استفاده می‌شوند.
- سیستم جداسازی: سیستم جداسازی کمباین عملیات جداسازی دانه‌ها از ساقه‌های محصول را انجام می‌دهد. این سیستم شامل اجزایی مانند صفحات جداسازی، صفحات سرندها، و دستگاه‌های تفکیک است که برای جداسازی دانه‌ها از بقیه اجزای محصول استفاده می‌شوند.
می‌توان گفت که این اجزا با همکاری و هماهنگی به‌هم، عملکرد کمباین را برای برداشت و پردازش محصول بهبود می‌بخشند.
نحوه عملکرد کمباین
نحوه عملکرد کمباین به طور کلی به صورت زیر است:
۱. حرکت و درو کردن: کمباین با حرکت بر روی زمین، به سمت مزرعه حرکت می‌کند. در این مرحله، تیغه‌ها و شانه‌ها محصول مزرعه را درو می‌کنند و به داخل کمباین هدایت می‌کنند.
۲. سیستم برداشت: در سیستم برداشت، محصول درو شده از ساقه‌ها جدا می‌شود. اجزایی مانند شانه‌ها، غربال‌ها و برس‌ها در این بخش استفاده می‌شوند تا ساقه‌ها را از محصول جدا کنند. محصول برداشت شده به صورت نوارهایی به سمت سیستم کوبیدن هدایت می‌شود.
۳. سیستم کوبیدن: در سیستم کوبیدن، محصول برداشت شده کوبیده می‌شود تا دانه‌ها از ساقه‌ها جدا شوند. این عملیات با استفاده از بسته‌بندی‌ها، مخازن و اجزای دیگر انجام می‌شود. در این مرحله، محصول کوبیده شده به صورت توده‌ای از دانه‌ها و سایر اجزای محصول به سمت سیستم جداسازی هدایت می‌شود.
۴. سیستم جداسازی: در سیستم جداسازی، دانه‌ها از سایر مواد مانند ساقه‌ها و مواد غیرمطلوب دیگر جدا می‌شوند. برای انجام این عملیات، از صفحات جداسازی، صفحات سرندها و دستگاه‌های تفکیک استفاده می‌شود. دانه‌ها جدا شده و به صورت پاک و قابل استفاده در مخزن کمباین جمع آوری می‌شوند.
این فرآیند‌ها به صورت پیوسته انجام می‌شوند و نتیجه آن عملکرد کمباین در برداشت و جمع‌آوری محصول است.
مزایا و معایب کمباین
در زیر به برخی از مزایا و معایب کمباین اشاره می‌کنم:
مزایا کمباین
- بهبود بهره‌وری: استفاده از کمباین باعث بهبود بهره‌وری در برداشت محصولات می‌شود. این دستگاه قادر است به صورت خودکار و به سرعت بالا محصولات را برداشت کند و محصولات را به صورت پاک و قابل استفاده در مخزن جمع‌آوری کند. این باعث صرفه‌جویی در زمان و نیروی انسانی می‌شود.
- دقت بالا: کمباین با استفاده از سیستم‌های پیشرفته برداشت، قابلیت جداسازی دانه‌ها از سایر مواد را دارد. این باعث می‌شود دانه‌ها با دقت بالا از ساقه‌ها و سایر آلودگی‌ها جدا شوند. این دقت زیاد به کشاورزان کمک می‌کند تا محصول با کیفیت و خالص را به دست آورند.
- افزایش ظرفیت برداشت: کمباین با سرعت بالا و قابلیت برداشت پیوسته، ظرفیت برداشت محصولات را افزایش می‌دهد. این به مزرعه‌داران امکان می‌دهد در مدت زمان کوتاهتری محصولات را برداشت کنند و برنامه‌ریزی بهتری برای برداشت انجام دهند.
- کاهش هزینه‌های برداشت محصول: با استفاده از کمباین، هزینه‌های مربوط به نیروی انسانی برای برداشت محصول به طور قابل توجهی کاهش می‌یابد. این به دلیل این است که کمباین قادر است به طور خودکار و با سرعت بالا محصول را برداشت کند، بدون نیاز به تلاش دستی بشر.
معایب کمباین
- هزینه‌های سرمایه‌ای: کمباین‌ها هزینه‌های سرمایه‌ای بالایی دارند. خرید، نگهداری و تعمیرات این دستگاه‌ها هزینه‌های قابل توجهی را به همراه دارد. این ممکن است برای کشاورزان کوچک و مناطق با منابع محدود، مشکلاتی را به وجود آورد.
- نیاز به مهارت و آموزش: عملکرد صحیح کمباین نیازمند مهارت و آموزش است. عدم آشنایی کافی با عملکرد و تنظیمات کمباین ممکن است منجر به عملکرد ناصحیح، ضایعات و خسارات به محصولات شود. بنابراین، آموزش مناسب به کشاورزان برای استفاده از کمباین ضروری است.
- وابستگی به شرایط آب و هوایی: عملکرد کمباین بستگی به شرایط آب و هوایی دارد. در شرایط مرطوب ممکن است با برخی معایب روبه‌رو شود.
مشخصات فنی کمباین
مشخصات فنی کمباین به عوامل مختلفی مانند نوع محصول، نوع کمباین، اندازه کمباین و مدل کمباین بستگی دارد. با این حال، برخی از مشخصات فنی مشترک کمباین‌ها عبارتند از:
- نوع محصول: کمباین‌ها برای برداشت انواع مختلفی از محصولات دانه‌دار مانند گندم، جو، برنج، ذرت و سویا استفاده می‌شوند. مشخصات فنی کمباین‌ها بسته به نوع محصولی که برداشت می‌کنند، متفاوت است. به عنوان مثال، کمباین‌های گندم به سیستم درو کردن و کوبیدن متفاوتی نسبت به کمباین‌های برنج نیاز دارند.
- نوع کمباین: کمباین‌ها بر اساس نوع عملکرد خود به دو دسته خودکششی و کششی تقسیم می‌شوند. کمباین‌های خودکششی موتور و سیستم انتقال قدرت خود را دارند و به تراکتور نیاز ندارند. کمباین‌های کششی موتور و سیستم انتقال قدرت خود را ندارند و باید توسط تراکتور کشیده شوند.
- اندازه کمباین: کمباین‌ها در اندازه‌های مختلفی تولید می‌شوند. اندازه کمباین بر ظرفیت برداشت کمباین تأثیر می‌گذارد. کمباین‌های بزرگ‌تر ظرفیت برداشت بیشتری نسبت به کمباین‌های کوچک‌تر دارند.
- مدل کمباین: مدل کمباین نیز بر مشخصات فنی کمباین تأثیر می‌گذارد. هر مدل کمباین دارای مشخصات فنی خاص خود است.
در ادامه برخی از مشخصات فنی مهم کمباین‌ها را به طور خلاصه توضیح می‌دهیم:
- موتور: موتور کمباین نیروی محرکه لازم برای حرکت و عملکرد سایر اجزای کمباین را تأمین می‌کند. موتور کمباین‌ها معمولاً از نوع دیزلی هستند.
- سیستم انتقال قدرت: سیستم انتقال قدرت کمباین، نیروی موتور را به سایر اجزای کمباین منتقل می‌کند. سیستم انتقال قدرت کمباین‌ها معمولاً از نوع هیدرولیک یا مکانیکی است.
- سیستم درو کردن: سیستم درو کردن کمباین، ساقه‌های محصول را از زمین جدا می‌کند. سیستم درو کردن کمباین‌ها معمولاً از نوع چرخ‌تیغه‌ای، شانه‌ای یا زنجیری است.
- سیستم کوبیدن یا خرمن کوبیدن: سیستم کوبیدن یا خرمن کوبیدن کمباین، دانه‌ها را از ساقه‌ها جدا می‌کند. سیستم کوبیدن یا خرمن کوبیدن کمباین‌ها معمولاً از نوع ضربه‌ای یا فشاری است.
- سیستم جداسازی دانه‌ها: سیستم جداسازی دانه‌ها کمبیان، دانه‌ها را از سایر اجزای محصول جدا می‌کند. سیستم جداسازی دانه‌ها کمبیان‌ها معمولاً از نوع توری یا دوار است.
- سیستم حمل دانه‌ها: سیستم حمل دانه‌ها کمبیان، دانه‌ها را به محل ذخیره‌سازی منتقل می‌کند. سیستم حمل دانه‌ها کمبیان‌ها معمولاً از نوع تسمه‌ای یا زنجیری است.
علاوه بر مشخصات فنی ذکر شده، کمباین‌ها دارای ویژگی‌های دیگری نیز هستند که بر عملکرد آنها تأثیر می‌گذارند. برخی از این ویژگی‌ها عبارتند از:
- سیستم تهویه: سیستم تهویه کمبیان، هوای مورد نیاز برای عملکرد صحیح کمبیان را تأمین می‌کند.
- سیستم خنک‌کننده: سیستم خنک‌کننده کمبیان، دمای موتور و سایر اجزای کمبیان را کنترل می‌کند.
- سیستم ایمنی: سیستم ایمنی کمبیان، از اپراتور و سایر افراد در برابر آسیب محافظت می‌کند.
کمباین‌ها ماشین‌آلات پیچیده‌ای هستند که دارای مشخصات فنی مختلفی هستند. انتخاب کمباین مناسب برای یک مزرعه به عوامل مختلفی مانند نوع محصول، شرایط آب و هوایی، اندازه مزرعه و بودجه کشاورز بستگی دارد.
بزرگترین تولید کنندگان کمباین
| رتبه | شرکت | کشور |
|---|---|---|
| ۱ | جان دیر | ایالات متحده آمریکا |
| ۲ | CLAAS | آلمان |
| ۳ | CNH Industrial | ایالات متحده آمریکا |
| ۴ | New Holland | ایالات متحده آمریکا |
| ۵ | Case IH | ایالات متحده آمریکا |
| ۶ | AGCO | ایالات متحده آمریکا |
| ۷ | Laverda | ایتالیا |
| ۸ | Rostselmash | روسیه |
شرح جدول
- رتبه: رتبه شرکت در میان بزرگترین تولید کنندگان کمباین در جهان
- شرکت: نام شرکت تولید کننده کمباین
- کشور: کشوری که شرکت در آن مستقر است
معرفی بزرگترین تولید کنندگان کمباین
شرکت جان دیر بزرگترین تولید کننده کمباین در جهان است. این شرکت آمریکایی در سال ۱۸۳۷ تأسیس شد و امروزه یکی از بزرگترین شرکت‌های تولید کننده ماشین‌آلات کشاورزی در جهان است.
شرکت CLAAS دومین تولید کننده بزرگ کمباین در جهان است. این شرکت آلمانی در سال ۱۹۱۴ تأسیس شد و امروزه یکی از پیشروترین شرکت‌های تولید کننده ماشین‌آلات کشاورزی در جهان است.
شرکت CNH Industrial سومین تولید کننده بزرگ کمباین در جهان است. این شرکت ایتالیایی-آمریکایی در سال ۲۰۱۱ از ادغام شرکت‌های Fiat Industrial و Case New Holland تشکیل شد.
شرکت New Holland چهارمین تولید کننده بزرگ کمباین در جهان است. این شرکت آمریکایی در سال ۱۸۹۵ تأسیس شد و امروزه یکی از بزرگترین شرکت‌های تولید کننده ماشین‌آلات کشاورزی در جهان است.
شرکت Case IH پنجمین تولید کننده بزرگ کمباین در جهان است. این شرکت آمریکایی در سال ۱۸۴۲ تأسیس شد و امروزه یکی از بزرگترین شرکت‌های تولید کننده ماشین‌آلات کشاورزی در جهان است.
شرکت AGCO ششمین تولید کننده بزرگ کمباین در جهان است. این شرکت آمریکایی در سال ۱۹۲۴ تأسیس شد و امروزه یکی از بزرگترین شرکت‌های تولید کننده ماشین‌آلات کشاورزی در جهان است.
شرکت Laverda هفتمین تولید کننده بزرگ کمباین در جهان است. این شرکت ایتالیایی در سال ۱۸۷۳ تأسیس شد و امروزه یکی از پیشروترین شرکت‌های تولید کننده ماشین‌آلات کشاورزی در جهان است.
شرکت Rostselmash هشتمین تولید کننده بزرگ کمباین در جهان است. این شرکت روسی در سال ۱۹۲۹ تأسیس شد و امروزه یکی از بزرگترین تولیدکنندگان ماشین‌آلات کشاورزی در روسیه است.
تولید کنندگان کمباین های ایرانی
در حال حاضر، چندین شرکت ایرانی در زمینه تولید کمباین فعالیت می‌کنند. برخی از این شرکت‌ها عبارتند از:
- شرکت کمباین سازی ایران: این شرکت بزرگترین تولید کننده کمباین در ایران است. این شرکت در سال ۱۳۴۰ تأسیس شد و در حال حاضر محصولات مختلفی را برای برداشت محصولات دانه‌دار تولید می‌کند.
- شرکت ماشین سازی تبریز: این شرکت یکی دیگر از تولید کنندگان بزرگ کمباین در ایران است. این شرکت در سال ۱۳۳۵ تأسیس شد و در حال حاضر محصولات مختلفی را برای برداشت محصولات دانه‌دار تولید می‌کند.
- شرکت گسترش ماشین ایران: این شرکت یکی دیگر از تولید کنندگان کمباین در ایران است. این شرکت در سال ۱۳۶۷ تأسیس شد و در حال حاضر محصولات مختلفی را برای برداشت محصولات دانه‌دار تولید می‌کند.
- شرکت ماشین سازی کاسپین: این شرکت یکی دیگر از تولید کنندگان کمباین در ایران است. این شرکت در سال ۱۳۵۴ تأسیس شد و در حال حاضر محصولات مختلفی را برای برداشت محصولات دانه‌دار تولید می‌کند.
این شرکت‌ها کمباین‌های مختلفی را برای برداشت محصولات دانه‌دار مانند گندم، جو، برنج، ذرت و سویا تولید می‌کنند. این کمباین‌ها در اندازه‌ها و ظرفیت‌های مختلف تولید می‌شوند.
کمباین‌های تولید شده توسط شرکت‌های ایرانی از کیفیت بالایی برخوردار هستند و با قیمت مناسب در دسترس کشاورزان قرار دارند. این کمباین‌ها به افزایش بهره‌وری و کاهش هزینه‌های برداشت محصولات دانه‌دار در ایران کمک کرده‌اند.
قیمت کمباین
قیمت کمباین به عوامل مختلفی مانند نوع محصول، نوع کمباین، اندازه کمباین، مدل کمباین، برند کمباین و شرایط اقتصادی کشور بستگی دارد.
در حال حاضر، قیمت کمباین‌های ایرانی در محدوده ۸۰۰ میلیون تومان تا ۲ میلیارد تومان قرار دارد. قیمت کمباین‌های وارداتی نیز بسته به کشور سازنده، مدل کمباین و شرایط واردات، متفاوت است.
در ادامه قیمت برخی از مدل‌های کمباین تولید شده توسط شرکت‌های ایرانی را مشاهده می‌کنید:
- کمباین خودکششی کمباین سازی ایران مدل ۷۰۴: قیمت این کمباین حدود ۱ میلیارد تومان است.
- کمباین خودکششی کمباین سازی ایران مدل ۷۰۵: قیمت این کمباین حدود ۱ میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان است.
- کمباین خودکششی ماشین سازی تبریز مدل ۵۰۴: قیمت این کمباین حدود ۸۰۰ میلیون تومان است.
- کمباین خودکششی ماشین سازی تبریز مدل ۵۰۵: قیمت این کمباین حدود ۹۰۰ میلیون تومان است.
- کمباین خودکششی گسترش ماشین ایران مدل ۸۲۱: قیمت این کمباین حدود ۱ میلیارد و ۴۰۰ میلیون تومان است.
قیمت کمباین‌های وارداتی نیز بسته به کشور سازنده، مدل کمباین و شرایط واردات، متفاوت است. به عنوان مثال، قیمت کمباین جان دیر مدل ۹۶۰۰ در حدود ۵ میلیارد تومان است. قیمت کمباین CLAAS مدل Lexion 780 در حدود ۶ میلیارد تومان است. قیمت کمباین New Holland مدل CR9090 در حدود ۶ میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان است.
