انواع بلوک ساختمانی و هر آنچه که باید درباره آنها بدانید!

در صنعت ساخت و ساز، استفاده از بلوک‌های ساختمانی از قدیم‌الایام تا به امروز رواج داشته است. بلوک‌های ساختمانی، عنصر اساسی در ساخت و ساز ساختمان‌ها می‌باشند و نقش بسیار مهمی در عملکرد و ایمنی ساختمان‌ها دارند. در این مقاله از مجله یاب چی، به بررسی انواع بلوک‌ ساختمانی، از سنتی تا نوآورانه، می‌پردازیم.

انواع بلوک ساختمانی

انواع مختلف بلوک‌های ساختمانی از ترکیب سیمان، آب، ماسه و سنگدانه‌های دیگر تولید می‌شوند. همان‌طور که قبلاً ذکر شد، بلوک‌های ساختمانی دارای انواع مختلفی هستند که در زیر توضیح داده می‌شوند.

بلوک سیمانی

بلوک‌های سیمانی، انواعی از بلوک‌های استاندارد هستند که به دو دسته باربر و غیرباربر تقسیم می‌شوند و در صنعت ساختمان بیشترین استفاده را دارند.

۱. بلوک سیمانی معمولی:

در ساخت بلوک‌های سیمانی معمولی، از شن و ماسه طبیعی رودخانه استفاده می‌شود. چگالی این بلوک‌ها پس از فرآیند خشک شدن حدود ۲۰۰۰ کیلوگرم بر متر مکعب می‌باشد. این بلوک‌ها در فرم‌های مختلف و به دو صورت بلوک‌های سیمانی دیواری و بلوک‌های سیمانی سقفی تولید می‌شوند.

۲. بلوک سیمانی سبک:

بلوک‌های سیمانی با چگالی حدود ۱۷۰۰ کیلوگرم بر متر مکعب، بلوک سبک یا بلوک پوکه‌ای نامیده می‌شوند. انواع بلوک‌های سیمانی سبک بر اساس چگالی آن‌ها به چهار دسته تقسیم می‌شوند:

– بلوک سیمانی سبک رده یک: چگالی این بلوک‌ها پس از خشک شدن حدود ۵۰۰ تا ۷۰۰ کیلوگرم بر متر مکعب می‌باشد.
– بلوک سیمانی سبک رده دو: چگالی این بلوک‌ها پس از خشک شدن حدود ۷۰۰ تا ۱۰۰۰ کیلوگرم بر متر مکعب می‌باشد.
– بلوک سیمانی سبک رده سه: چگالی این بلوک‌ها پس از خشک شدن حدود ۱۰۰۰ تا ۱۷۰۰ کیلوگرم بر متر مکعب می‌باشد.
– بلوک سیمانی سبک رده چهار: چگالی این بلوک‌ها پس از خشک شدن حدود ۱۷۰۰ تا ۲۰۰۰ کیلوگرم بر متر مکعب می‌باشد و در دسته بلوک‌های نیمه سبک قرار می‌گیرند.

بلوک لیپر

بلوک لیپر یک نوع بلوک ساختمانی است که از پرلیت تشکیل شده است. پرلیت یک نوع پوکه صنعتی است که از ذوب کردن کانه‌های سیلیسی و سپس سرد کردن سریع آن‌ها به دست می‌آید. بلوک لیپر به دلیل ویژگی عایقی خود، معمولاً در سیستم‌های عایق‌بندی استفاده می‌شود.

تولید بلوک لیپر از طریق روش اتوکلاو انجام می‌شود. در این روش، مخلوط پرلیت و مواد اتصال‌دهنده به قالب‌های مخصوص ریخته شده و سپس در یک اتوکلاو تحت فشار بالا و در دمای بالا قرار می‌گیرد. این فرآیند باعث ایجاد ساختاری متخلخل و پوک در بلوک لیپر می‌شود که باعث کاهش وزن و افزایش خواص عایقی آن می‌شود.

بلوک لیپر دارای مزایای فراوانی است. از جمله مهمترین مزایا می‌توان به مقاومت بالا در برابر حرارت، عدم قابل اشتعال بودن، عایق بودن در برابر صوت و حرارت، مقاومت شیمیایی، وزن سبک و پایداری ابعادی اشاره کرد. همچنین، بلوک لیپر باعث کاهش هزینه‌های ساخت و نصب می‌شود زیرا به دلیل سبکی وزن، نیاز به سازه‌های پشتیبانی کمتری دارد و نصب آسانتری نسبت به بلوک‌های سنتی دارد.

با توجه به مزایا و خواص بلوک لیپر، استفاده از آن در ساختمان‌سازی و سیستم‌های عایق‌بندی بسیار رایج است. این بلوک‌ها در انواع مختلف و اندازه‌های متفاوت تولید می‌شوند تا بتوان به بهترین شکل ممکن به نیازهای مختلف پروژه‌ها پاسخ داد.

بلوک لیکا

بلوک لیکا یا همچنین به آن بلوک سه جداره نیز گفته می‌شود، از ترکیب سبک دانه‌ها، سیمان و آب ساخته می‌شود. این بلوک‌ها در مقایسه با بتن نیمه سبک، تخلخل بیشتری دارند و معمولاً به صورت توپر یا توخالی تولید می‌شوند. بلوک لیکا به دلیل خواص عایق حرارتی و صوتی برجسته‌ای که دارد، عمدتاً در دیوارهای خارجی ساختمان‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.

با توجه به تخلخل بالای بلوک لیکا، این بلوک‌ها دارای وزن سبکی هستند که نه تنها موجب سهولت در نصب و حمل و نقل آن‌ها می‌شود، بلکه همچنین هزینه‌های ساخت را نیز کاهش می‌دهد. علاوه بر این، وجود تخلخل در ساختار این بلوک‌ها باعث می‌شود که خواص عایق حرارتی و صوتی بسیار خوبی داشته باشند. این ویژگی‌ها باعث می‌شود که بلوک لیکا بتواند در کنترل دما و صدا در ساختمان‌ها مؤثر باشد.

بلوک سه جداره لیکا به عنوان یک جزء از سیستم عایق‌بندی ساختمان استفاده می‌شود. با استفاده از این بلوک‌ها در دیوارهای خارجی، عایق حرارتی و صوتی بهتری برای ساختمان ایجاد می‌شود. همچنین، این بلوک‌ها مقاومت خوبی در برابر عوامل جوی مختلف مانند بارش باران، اشعه UV و تغییرات دمایی دارند.

با توجه به خواص عایق حرارتی و صوتی برجسته، استفاده از بلوک لیکا در ساختمان‌هایی که نیاز به کنترل حرارت و صدا دارند، بسیار مناسب است. همچنین، این بلوک‌ها می‌توانند در کاهش مصرف انرژی ساختمان و بهبود کارایی انرژی کمک کنند.

بلوک سنگ فرش

بلوک سنگ فرش یا بلوک معبدی یک نوع بلوک ساختمانی است که عمدتاً در ساخت سنگ فرش‌ها و شانه‌های جاده استفاده می‌شود. این بلوک‌ها به صورت مربعی یا مستطیلی تولید می‌شوند و برای تحمل ترافیک و وزن بارهای وارده بر روی آن‌ها طراحی شده‌اند. آن‌ها در پارک‌ها، پیاده‌روها، پارکینگ‌ها، مسیرهای پیاده‌رو و مناطق عمومی دیگر استفاده می‌شوند.

بلوک‌های سنگ فرش معمولاً از موادی مانند بتن، سیمان و مصالح معدنی تشکیل شده‌اند. طراحی و ساختار این بلوک‌ها به گونه‌ای است که توانایی مقاومت در برابر فشار، تراکم و سایش را دارند. این ویژگی‌ها باعث می‌شود که بلوک‌های سنگ فرش قابلیت تحمل تردد و وزن بارهای سنگین را داشته باشند و برای مدت طولانی قابل استفاده باشند.

با استفاده از بلوک سنگ فرش، می‌توان زمین‌هایی را با استحکام بالا و ظاهر زیبا ایجاد کرد. این بلوک‌ها به طور معمول با یکدیگر قفل می‌شوند تا استحکام و پایداری بیشتری به سطح فرش ایجاد کنند. علاوه بر این، طراحی‌های مختلفی بر روی بلوک‌های سنگ فرش وجود دارد که به تنوع و زیبایی بیشتر در پروژه‌های مختلف منجر می‌شود.

استفاده از بلوک سنگ فرش در پروژه‌های ساختمانی و عمرانی مزایای بسیاری دارد. این بلوک‌ها قابلیت نصب و تعویض آسان را دارند و در صورت خرابی یا آسیب دیدگی، بلوک معیوب را می‌توان با یک بلوک جدید جایگزین کرد. همچنین، بلوک‌های سنگ فرش امکان تهویه مناسب را برای زمین‌ها فراهم می‌کنند و از ایجاد آب‌رسانی و رطوبت زیر سطح جلوگیری می‌کنند.

بلوک گازی هبلکس

بلوک هبلکس یا بلوک AAC بتن‌های هوادار اتوکلاو شده هستند. این بلوک‌ها به دلیل وزن سبک و خواص عایقی خود، کاهش مصرف انرژی در ساختمان را تسهیل می‌کنند. در تولید بلوک هبلکس از سیمان، پودر سیلیس، آهک، آب، پودر آلومینیوم و مواد افزودنی دیگر استفاده می‌شود.

مزایا و معایب بلوک AAC

بلوک AAC (Autoclaved Aerated Concrete) یک نوع بلوک ساختمانی سبک است که از مزایایی مانند وزن کم و خواص عایق حرارتی برخوردار است. با این حال، استفاده از بلوک AAC همچنین دارای معایبی است. برخی از معایب آن شامل قیمت بالا، استحکام نسبتاً پایین، عدم سازگاری با محیط زیست و آسیب پذیری در برابر ضربه و خراش است.

بلوک CLC

بلوک CLC (Cellular Lightweight Concrete) یک نوع بلوک بتنی سبک است که با استفاده از تزریق فوم به بتن تشکیل می‌شود. این بلوک‌ها دارای ساختاری سلولی هستند که منجر به کاهش وزن آن‌ها می‌شود. به علت سبکی وزن و خواص عایق حرارتی مناسب، بلوک‌های CLC به عنوان جایگزینی برای آجر و سفال در ساخت دیوارها مورد استفاده قرار می‌گیرند.

بلوک‌های CLC دارای ساختاری با حفرات هوایی هستند که به وسیلهٔ تزریق فوم به بتن تشکیل می‌شوند. این فوم معمولاً از یک عامل خاص (مانند پروتئین بومی یا شیمیایی) به همراه آب و هوا ایجاد می‌شود و با بتن مخلوط می‌شود. فوم باعث ایجاد حفرات هوایی در بتن می‌شود که منجر به کاهش وزن بلوک می‌شود.

بلوک‌های CLC دارای خواص مهمی هستند. آن‌ها سبکی وزن دارند که می‌تواند به کاهش وزن کلی ساختمان کمک کند و هزینه‌های ساخت را کاهش دهد. همچنین، این بلوک‌ها خواص عایق حرارتی و صوتی مناسبی دارند و می‌توانند به بهبود کارایی انرژی ساختمان کمک کنند. همچنین، بلوک‌های CLC مقاومت مناسبی در برابر آتش سوزی دارند.

استفاده از بلوک‌های CLC در ساختمان‌سازی مزایایی به همراه دارد، اما نیز باید توجه کرد که ممکن است هزینه تولید این بلوک‌ها در برخی مناطق بالا باشد و برخی از نیازهای ویژهٔ ساختمانی را مانند استحکام برخی سازه‌ها نتواند برآورده کند. بنابراین، انتخاب نوع بلوک بستگی به نیازها و شرایط خاص هر پروژه و محیط ساختمانی دارد.

بلوک سفالی

بلوک‌های سفالی معمولاً از خمیر سفال یا خمیر سیمانی تولید می‌شوند. این بلوک‌ها به دلیل خواص مقاومت در برابر آتش سوزی و عایق حرارتی بالا، در بخش‌هایی از ساختمان که نیاز به ایجاد جداره‌های آتش بندی و عایق حرارتی است، استفاده می‌شوند. همچنین، بلوک‌های سفالی با استحکام کافی و مقاومت در برابر فشار، می‌توانند برای دیوارهای غیر باربر ساختمان استفاده شوند.

با وجود مزایا، استفاده از بلوک‌های سفالی نیازمند زمان اجرایی بیشتری است. چرا که برای تولید این بلوک‌ها نیاز به فرآیندهای خشک شدن و پخت در دماهای بالا دارد. این می‌تواند زمان بیشتری را برای تحویل پروژه مورد نیاز کند.

علاوه بر آن، بلوک‌های سفالی وزن بالایی دارند که می‌تواند وزن کلی ساختمان را افزایش دهد. این موضوع در مورد ساختمان‌هایی که نیاز به سازه‌های سبک و کاهش وزن دارند، ممکن است مسئله‌ای باشد. بنابراین، در طراحی و محاسبه سازه‌ها، بار وزنی که بر ساختمان اعمال می‌شود، باید مورد توجه قرار گیرد.

در نهایت، استفاده یا عدم استفاده از بلوک‌های سفالی در یک پروژه ساختمانی بستگی به نیازها و مشخصات طرح مورد نظر دارد. در صورتی که مورد استفاده این بلوک‌ها قرار گیرد، نیاز است که مزایا و معایب آن‌ها به درستی مورد بررسی قرار گیرد و با سایر عوامل مانند هزینه، زمان و وزن کلی ساختمان، تصمیم‌گیری شود.

بلوک گچی

بلوک‌های گچی یک نوع بلوک ساختمانی هستند که شکلی مکعب مستطیل دارند و سطح آن‌ها کاملاً صاف و موازی است. این بلوک‌ها دارای فاق‌ها و زبانه‌ها هستند و به راحتی قابل استفاده هستند.

برای اتصال این بلوک‌ها از ملاتی استفاده می‌شود که در واقع یک چسب مخصوص است که از ترکیب گچ ساخته می‌شود. پس از استفاده، این ملات همرنگ با سایر قسمت‌های گچی می‌شود.

همچنین، این بلوک‌ها می‌توانند به صورت رنگی نیز تولید شوند با استفاده از مواد رنگی مطابق با استانداردهای مربوطه. این رنگ‌ها به منظور تمایز بخشیدن به نوع تولید و کاربرد بلوک‌های گچی استفاده می‌شوند.

استفاده از بلوک‌های گچی در ساختمان‌سازی به دلیل صافی سطح، ظاهر زیبا و سهولت استفاده شان مورد توجه قرار می‌گیرد. همچنین، بلوک‌های گچی خواص عایق حرارتی و صوتی مناسبی دارند. با این حال، باید توجه داشت که گچ به آب حساس است و در معرض آب و رطوبت بیش از حد، ممکن است آسیب ببیند.