استخر، سونا و جکوزی

آشنایی با استخر و انواع آن

استخرها باید بسیار محکم و بادوام ساخته شوند تا به مرور زمان آسیب نبینند و عمر طولانی داشته باشند. به طور کلی بهره مندی از یک استخر یا سونا مناسب به متریال به کار رفته در ساخت آن و اعمال یک سری استانداردهای لازم برای ساخت این سازه ها بستگی دارد و البته با استفاده از مصالح مرغوب می توانید داشته باشید. تجربه کاربری دلپذیر در محیطی که استخر، سونا و جکوزی برای تجربه ساخته شده است. بنابراین با توجه به این مقدمه با یاب چی همراه باشید تا با انواع استخرها و اطلاعات تکمیلی در مورد آنها بیشتر آشنا شوید.

تاریخچه ساخت استخر

یک حمام بزرگ اولین مخزن آب عمومی در جهان باستان است. این مکان بیش از ۵۰۰۰ سال پیش در شهرک شهر موهنجو-دارو پاکستان وجود داشته است. اندازه مخزن آن تقریباً ۱۲ متر طول از شمال و جنوب و ۷ متر عرض است و حداکثر عمق آن ۲.۴ متر است.

دو راه پله پهن از شمال و جنوب به مخزن منتهی می شود و گمان می رود که سوکت های کوچکی در لبه های پله ها تخته های چوبی یا آج هایی را نگه داشته باشند. در پایین پله ها یک تاقچه کوچک با لبه آجری قرار دارد که تمام عرض استخر را پوشش می دهد. افرادی که از پله ها پایین می آیند می توانند در امتداد این برآمدگی حرکت کنند بدون اینکه در خود استخر قدم بگذارند.

آشنایی با استخر

کف مخزن به دلیل آجرهای ریز نصب شده روی لبه با ساروج ضد آب است و دیواره های جانبی آن به روشی مشابه ساخته شده است. برای ضد آب شدن مخزن ، یک لایه ضخیم قیر طبیعی در امتداد کناره های مخزن و احتمالاً در زیر کف نیز گذاشته شد. ستون های آجری در لبه های شرقی ، شمالی و جنوبی کشف شد. ستون های حفظ شده دارای لبه های پله ای هستند که ممکن است صفحات چوبی یا قاب پنجره ها را در خود نگه داشته باشد.

دو در بزرگ از جنوب به مجتمع منتهی می شود و دسترسی دیگر از شمال و شرق بود. مجموعه ای از اتاق ها در امتداد لبه شرقی ساختمان واقع شده اند و در یک اتاق چاهی قرار دارد که ممکن است مقداری از آب مورد نیاز برای پر کردن مخزن را تأمین کرده باشد. ممکن است آب باران نیز برای این منظور جمع شده باشد ، اما جوی ورودی پیدا نشده است.

اکثر محققان موافقند که این مخزن برای کارکردهای خاص مذهبی بوده که در آن از آب برای تصفیه و نوسازی روح و جسم، استفاده می شده است.

انواع استخر از نظر کاربری

به طورکلی انواع استخر را ازنظر کاربری می توان به صورت زیر دسته بندی شود که شامل:

استخر روباز

از انواع استخر، استخر روباز است. این گونه استخرها برای فصول تابستان و منطقه های گرمسیری و یا باغ ها بسیار مناسب هستند. به طورکلی ازآنجاکه شما مجبور نیستید در مورد تهویه، عایق، گرمایش، سرمایش، یا ساختار واقعی که استخر را احاطه کرده اند نگران باشید، یک پروژه استخر در فضای باز ارزان تر از یک پروژه یک استخر سرپوشیده است.

آشنایی با استخر

مزایا استخرهای شنای روباز

  • عدم نیاز به سیستم های گرمایشی و سرمایشی
  • هزینه کمتر برای ساخت، عدم نیاز به عایق سازی محوطه و پیاده سازی سیستم تهویه مطبوع
  • مناسب برای تابستان از جهت آفتاب گرفتن در فصل تابستان

معایب استخرهای شنای روباز

  • عدم استفاده از آن در طول سال
  • نیاز به نگهداری و تمیز کردن بیشتر
  • نداشتن امنیت کافی و مناسب برای کودکان و حیوانات خانگی

استخر سرپوشیده

این نوع از استخرها در فضاهای بسته ساختمان و محیط هایی که پوشش ازجمله سقف دارند ساخته می شوند. به طورکلی یکی از مهم ترین مشکلاتی که طراحان در استخرهای سرپوشیده با آن روبرو هستند، تأمین آسایش حرارتی شناگران است. چراکه کنترل وضعیت هوای داخل استخر علاوه بر تأمین آسایش شناگران به افزایش عمر مفید ساختمان و تجهیزات موجود در آن نیز کمک می کند.

مزایا استخرهای سرپوشیده 

  • امکان شنا کردن و بهره مندی از استخر در تمام طول سال
  • تمیز کردن راحت تر استخر
  • دارای امنیت بیشتر، به دلیل بسته بودن فضا امکان حفاظت بیشتری وجود دارد و دیگر دغدغه کودکان و حیوانات خانگی را نخواهید داشت.

معایب استخرهای شنا سرپوشیده

  • نیاز به هزینه بیشتر برای تأسیسات استخر شامل: گرمایش، تهویه و هزینه های تعمیرات و نگهداری
  • کنترل رطوبت :شما باید توجه دقیقی به دما و رطوبت محیط استخر داشته باشید و به طور مداوم آن را چک نمایید.

آشنایی با استخر

استخر خانگی

به طورمعمول استخر خانگی در داخل خانه ها یا در محیط های اختصاصی مانند اتاقکی در گوشه ی باغ و ویلا قرار دارد که به نسبت و به دلیل هزینه ی بالاتر، خواهان کمتری در میان مردم دارد.

مزایا استخرهای خانگی

  • در دسترس بودن در هر زمان
  • استفاده از آن در جهت درمان های آبی و حفظ سلامتی
  • مناسب جهت تمرینات روزانه شنا
  • ایجاد تفریح و سرگرمی در محیط سکونت

معایب استخرهای خانگی

  • مصرف بالای آب برای پر کردن و تمیز کردن استخر
  • هزینه بالای ساخت
  • هزینه های بالای تعمیرات و نگهداری
  • صرف زمان و هزینه جهت تمیزکاری دائمی استخر

استخر عمومی

استخرهای عمومی اغلب زیرمجموعه ای از مراکز ورزشی هستند که در آن ها قسمت های مختلفی مانند استخر آب گرم، استخر سرپوشیده، استخر سرباز، استخر کودکان و غیره در نظر گرفته می شود. استخرهای سرباز معمولاً در مناطق گرمسیر مورداستفاده قرار می گیرند. در استخرهای بزرگ و عمیق معمولاً سکوی شیرجه در نظر گرفته می شود. البته سکوی شیرجه تنها باید در استخرهای با عمق کافی تعبیه شود، به طوری که شیرجه زدن افراد خطری را برای آن ها ایجاد نکند.

 استخر مسابقات یا قهرمانی

به طورکلی استخرهای مسابقاتی به طول ۲۵ یا ۵۰ متر عمق ساخته و حداقل ۸ خط راه جداگانه دارند. این نوع از استخرها بیشتر به شکل مستطیلی ساخته می شوند.
همان طور که احتمالاً در جریان هستید استخرهای قهرمانی نیاز به سیستم گرمایش مناسب، نور پردازی خوب، بلوک های شروع، صفحه نمایش نتایج و تایمر الکترونیکی دارند که هم به صورت روباز و یا سرپوشیده ساخته می شوند.

 استخر غواصی

این نوع از استخرها بسیار گران قیمت می باشند و به نوعی استخر تمرینی به شمار می آیند. استخر غواصی بر اساس قوانین شنا و اصول ایمنی ازجمله اندازه آن، عمق آب و میزان فاصله جایگاه ساخته می شوند.

استخر کودک یا استخر بادی

به طورکلی این نوع از استخرها سبک و قابل حمل بوده و نام دیگر آن‎ها استخر کودک می باشد. این استخر به راحتی پر و تخلیه می شود و در هر مکانی که دوست داشته باشید، می توانید آن ها را قرار دهید. نکته مهم در خصوص استخر بادی این است که پس از هر بار استفاده باید آب آن را خوب تخلیه نمایید.

استخر درمانی

آب درمانی عبارت است از به کارگیری یخ، بخار یا آب گرم یا سرد به طوری که هدف از آن بهبود وضعیت جسمانی، از بین بردن ناراحتی های فیزیکی و بهبود عملکرد بدن باشد. دراین بین استفاده از استخرهای درمانی می تواند به فرایند آب درمانی کمک شایانی نماید.

به طورکلی استخرهای درمانی را می توان در گروه های زیر در نظر گرفت که شامل:

  • استخرهای آبگرم (خود به دو گروه استخرهای گردابی و استخرهای هوایی تقسیم می شوند)
  • سونای خشک و بخار
  • حوضچه های آب سرد
  • استخرهای آب گرم طبیعی

استخر اقیانوسی

این دسته از استخرها در شهرهای ساحلی و در کنار اقیانوس ها یا دریاها ساخته می شوند. آب موردنیاز این استخرها به وسیله جزر و مد آب در طول شبانه روز تأمین می شود. در چنین حالتی آب اضافی نیز از دیواره استخر سرریز نموده و به دریا می ریزد.

استخر انعکاسی

به طورکلی این نوع از استخرها عمق کمی داشته و برای نشان دان و منعکس کردن شکل سازه و محیط پیرامون آن با نور پردازی مناسب برای اهداف زیباساز ی به کار می رود.

استخر کف متحرک

این استخر دارای کفی با قابلیت تنظیم و تغییر ارتفاع به وسیله فشار دادن یک دکمه است که تبدیل به یک استخر چندمنظوره می شود. درواقع با ساختن کف متحرک برای استخر علاوه بر داشتن یک استخر زیبا و لوکس می توان محلی برای سرگرمی بزرگ سالان یا کودکان باشد. همچنین لازم به ذکر است که این نوع از استخرها قابلیت ایمنی بالایی دارند و هنگامی که سطح استخر و اطراف آن تحت کنترل نیست، با بالا آمدن کف متحرک با کف فضای پاسیو هم سطح شده و ایمنی شما را تأمین می کند.

انواع استخر از نظر موقعیت

با توجه به این المان دسته بندی دو گروه طبقه بندی انواع استخر از نظر موقعیت مکانی وجود دارد که شامل:

  • استخر روکار

این نوع از استخرها ارزان ترین و ساده ترین نوع استخر می باشند که معمولاً از پیش ساخته شده است و از جنس کامپوزیت های فایبرگلاس، وبنیل می باشند.

  • استخر توکار

برخلاف نصب و راه اندازی استخرهای پیش ساخته روکار، استخرهای توکار نیازمند اجرای عملیات ساختمانی هستند. درواقع اجرای شکل و ابعاد استخر بر روی زمین، گودبرداری و اجرای ماسه بادی در بستر، نصب استخر و پر کردن فضای اطراف با ماسه بادی، اجرای تأسیسات استخر و درنهایت اجرای زیباسازی های اطراف استخر ازجمله عملیات عمرانی برای نصب استخر پیش ساخته توکار می باشد.

انواع استخر با توجه به مصالح مورد استفاده

همان طور که میدانید نحوه طراحی و ساخت استخرها با توجه به نوع مصالح با یکدیگر متفاوت می باشند، ولی در لوله کشی و سیستم های فیلترینگ تفاوت چندانی ندارند. درواقع تفاوت عمده ی آن ها درروش ساخت حوضچه ها می‎باشد.بنابراین با توجه به آنچه ذکر شد انواع استخر با توجه به مصالح به کاررفته در آن شامل:

آشنایی با استخر

استخر فایبرگلاس

در این نوع از استخر از پوشش کامپوزیت که از مواد پلیمری و الیاف شیشه تهیه شده، استفاده می شود. درواقع برای ساخت استخر فایبرگلاس یک گودال حفاری می شود و سپس لوله کشی ها صورت می گیرد، استخر در داخل گودال قرار داده می شود و از ماسه برای پر کردن آن استفاده می گردد و سپس استخر از آب پر می شود.

همچنین مزایای این نوع از استخرها شامل:

  • استخرهای پیش ساخته فایبرگلاس؛ نیاز به آرماتوربندی و بتون ریزی ندارند
  • نیاز به کاشی و سرامیک ندارد.
  • بدنه استخرهای پیش ساخته فایبرگلاس، تشکیل شده از ۱۰ لایه رزین یک لایه ژلکوت مخصوص استخر می باشد.
    (لایه ژلکوت ازجمله موادی است که خاصیت آنتی باکتریال، ضد جلبک و آنتی فرابنفش دارد که مقاومت بدنه را در مقابل فرسایش نور خورشید بالا می برد).
  • قابلیت جابه جایی بدنه استخر در صورت نیاز که این یک امکان بسیار عالی برای ساخت یک استخر به شمار می رود.
  • زمان بری کوتاه نصب، به طوری که نصب و راه اندازی استخرهای پیش ساخته فایبرگلاس، از ۴ تا ۷ روز بیشتر زمان نمی برد.
  • در صورت ایجاد مشکل و نشتی قابلیت ترمیم بسیار بالایی دارند.
  • پایین آمدن هزینه تعمیر و نگهداری به خاطر آنتی باکتریال و ضد جلبک بودن استخرهای پیش ساخته فایبرگلاس.

استخر وینیل

استخرهای وینیل دارای چارچوب فلزی، پلاستیکی و چوبی است که بعد از حفر گودال داخل زمین نصب می گردد. این نوع از استخرها مانند استخرهای فایبرگلاس، کف حفره با پرکننده شن و ماسه یک سطح می شود و دیوارها با وینیل آب بندی می شوند. این استخرها خیلی ارزان قیمت هستند، ولی از استحکام و دوام کمی برخوردار می باشند بنابراین نیاز است تا هر ۱۰ سال یک بار عوض شوند.

 استخر ژئوممبران

این نوع استخر در حقیقت نوعی پوشش عایق پلیمری بوده که طی فرایند ایجاد آن نیاز به اجرای مراحلی همچون سُست نبودن خاک، نقشه برداری و بازبینی آن را دارد، این استخرها قابل جابجایی نبوده و بعد از نصب فضای اشغال شده قابل جمع آوری نمی باشند، هزینه ساخت استخر ژئوممبران نیز به دلیل تهیه مواد اولیه گران قیمت و جاگذاری استخر مقرون به صرفه نمی باشد، از استخر ژئو ممبران در مصارف مختلفی همچون کشاورزی، پرورش ماهی و ذخیره آب استفاده می شود.

استخر شیشه ای

به طورکلی دیواره های این نوع استخر را از شیشه و یا اکریلیک می توان ساخت و دلایل مختلفی برای استفاده از یک استخر شفاف وجود دارد که شامل نیاز به وجود پنجره های زیر آب یا دیوارشیشه‎ای برای آموزش شنا، انتقال نور و یا انعکاس آن به قسمت های دیگر ساختمان تا جذابیت دیدنی و آرامش بخشی که در اثر برخورد آب و نور با استخر شیشه ای ایجاد می شود.

لازم به ذکر است که استخرهای شیشه‎ای ازجمله مدرن ترین استخرها هستند که از چندلایه شیشه تشکیل شده اند تا در صورت شکسته شدن یک لایه، لایه های دیگر برای نگه داشتن پنل و استحکام در مقابل فشار و ضربه وجود داشته باشد.

استخر بتنی

از میان انواع استخرها، استخرهای بتنی از بیشترین انعطاف پذیری برخوردار هستند. به طوری که شکل و طرح اجراشده در محوطه استخر را می توان با آرماتوربندی مناسب اجرا کرد. درواقع اولین مرحله برای اجرای یک استخر بتنی، تهیه پلان های مهندسی است.

گودبرداری، آرماتوربندی استخر و ساخت فونداسیون در مرحله بعد و با توجه به پلان های مهندسی انجام می گیرد. برای آرماتوربندی استخرهای بتنی از میلگردهای فولادی استفاده می شود. قالب های بتنی استاندارد معمولاً از جنس چوب، فایبرگلاس یا فولاد ساخته می شوند. درواقع نوع قالب بندی است که نمای سطح بتن را پس از برداشتن قالب ها تعیین می کنند. پس از پایان آرماتوربندی نیز عملیات بتن ریزی انجام می شود.

لازم به ذکر است که هزینه نگهداری استخر بتونی بالا است چراکه استخرهای بتونی به دلیل نیاز به زیرسازی و پی ریزی های گسترده، بسته به ابعاد و ارتفاع دارای هزینه های گزافی دارند.


سوالات متداول

استخر چیست؟

استخر مکانی مصنوعی است که حجم معین و تمیزی از آب در آن نگهداری می شود. برای شنا،آب تنی،ورزش،تفریح و سرگرمی و کمک به سلامت بدن از استخر استفاده می شود.

انواع استخر از نظر موقعیت؟

به دو گروه طبقه بندی انواع استخر از نظر موقعیت مکانی وجود دارد که شامل: استخر روکار – استخر توکار

اولین مخزن آب عمومی در چه زمان و مکانی بود؟

یک حمام بزرگ اولین مخزن آب عمومی در جهان باستان است. این مکان بیش از ۵۰۰۰ سال پیش در شهرک شهر موهنجو-دارو پاکستان وجود داشته است.

 

منبع: persiansaze

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا