ماشین آلات ساختمانی و راهسازی

بالابر ساختمانی چیست؟ آشنایی با انواع آن

بالابر ساختمانی یکی از مهمترین ابزارهای ساختمانی است و در هر خانه ای که در حال ساخت و ساز یا بازسازی است یافت می شود. کاربرد اصلی بالابر ساختمانی حمل و نقل انواع مصالح و تجهیزات لازم برای ساخت و ساز ساختمان می باشد. اجزای بالابر ساختمانی (مصالح بر) مانند جرثقیل سقفی شامل الکتروموتور، گیربکس، وینچ، سیم بکسل، جعبه نگهدارنده، پایه ها، ریل، کرپی ها، قلاب و باکت می باشد. همچنین این نوع بالابرها می توانند شامل ترمز و کنترل از راه دور برای کنترل از راه دور باشند. در ادامه مطلب همراه یاب چی باشید.

بالابر ساختمانی چیست؟

بالابر ساختمانی را وسیله یا مکانیزمی گویند که از آن برای حمل، انتقال و جابجایی بار به ارتفاع های مختلف استفاده می کنند. نیروی بالابر در دستگاه های مختلف توسط انواع مکانیزم ها ایجاد می گردد. در هر کدام از بالابرها عواملی مانند قدرت، ظرفیت، قیمت تمام شده، محیط کاری، ایمنی و نوع کاربرد نوع مکانیزم را مشخص می کند. از بالابر ساختمانی و یا همان بالابر مصالح ساختمانی، همانطور که از نامش معلوم است برای جابجایی مصالح در راستای عمودی در جهت های بالا و پایین می باشد. در این نوع بالابر باکت حمل مصالح به سیمی متصل شده و با شروع کار الکتروموتور می توان عمل جا به جایی بین طبقات را انجام داد. نام دیگر بالابر ساختمانی، بالابر مصالح یا بالابر کارگاهی می باشد.

بالابر ساختمانی

انواع بالابرهای ساختمانی براساس ظرفیت

  • بالابر ساختمانی ۲۵۰ کیلویی
  • بالابر ساختمانی ۳۵۰ کیلویی
  • بالابر ساختمانی ۵۰۰ کیلویی
  • بالابر ساختمانی ۷۵۰ کیلویی
  • بالابر ساختمانی ۱۰۰۰ کیلویی

انواع بالابر

  • بالابر ساختمانی
  • بالابر کارگاهی
  • بالابر مصالح ساختمانی
  • بالابر مغازه ای یا بالابر فروشگاه (حمل کالا)
  • بالابر صنعتی (جرثقیل صنعتی)

کاربردهای بالابرهای ساختمانی

  1. بالا بردن مصالح ساختمانی در مقیاس کوچک و صنعتی
  2. حمل بار در کارخانه ها، معادن، اسکله ها، انبارها جهت بلند کردن مواد مختلف
  3. تخلیه و بارگیری کامیون ها، نصب ماشین آلات

ویژگی های یک بالابر ساختمانی خوب

  1. دارای ریل ها و پایه های با مقاومت و ایمنی بالا باشد.
  2. الکتروموتور مورد استفاده در آن دارای سیم پیچی تمام مس با کیفیت و توان بالا بوده و نیاز به آمپر کمی داشته باشد.
  3. دارای ظاهری زیبا و اندازه ی مناسب باشد.
  4. جنس دندانه های گیربکس مورد استفاده با کیفیت باشد.

مشخصات فنی بالابر ساختمانی و مصالح

از بالابر ساختمانی یا مصالح بر که با نام های دیگری مانند بالابر مصالح و یا بالابر کارگاهی نیز شناحته می شود، برای بالا و پایین بردن مصالح جهت ساخت و ساز استفاده می گردد. عمل جابجایی مصالح در این دستگاه توسط نیروی تولیدی از یک الکتروموتور و سپس تغییر دور آن توسط یک گیربکس صورت می گیرد. لازم به ذکر است که بنا به درخواست استفاده کننده، امکان نصب ریموت کنترل از راه دور وجود دارد و همچنین به منظور تامین ایمنی بیشتر در هنگام حمل بار، بهتر است از بالابر ساختمانی دارای ترمز استفاده شود.

بالابر ساختمانی

انواع بالابر ساختمانی

انواع بالابر ساختمانی کدامند؟ بالابر را وسیله یا مکانیزمی گویند که از آن برای حمل، انتقال و جابجایی بار به ارتفاع های مختلف استفاده می کنند. نیروی بالابر در دستگاه مختلف توسط انواع مکانیزم ها ایجاد می گردد. در هرکدام از بالابر ها عواملی مانند قدرت، ظرفیت، قیمت تمام شده، محیط کاری، ایمنی و نوع کاربرد نوع مکانیزم را مشخص می کند. ساده ترین بالابر ها، بالابر های ساختمانی می باشد که از آن برای بالا و پایین بردن مصالح جهت ساخت و ساز استفاده می گردد. در این نوع از بالابر ها باکت حمل مصالح به سیمی متصل شده و با شروع کار الکتروموتور می توان عمل جا به جایی بین طبقات را انجام داد.

همچنین سرعت در بالابر ساختمانی معمولا ۲۰ دور در دقیقه است، که به عنوان مثال برای پیمودن ارتفاع ۲۰ متر، مدت زمان یک دقیقه لازم است.

  • بالابر ساختمانی تک فاز: نیروی مورد نیاز جهت جابجایی مصالح، بوسیله الکترو موتور تک فاز تا توان ۳ اسب بخار تامین می شود که با برق ۲۲۰ ولت شهری قابل استفاده است. در محیط ساخت و ساز شهری که برق تک فاز به سهولت در دسترس است، بالابر ساختمانی تک فاز کاربرد بالایی دارد. نکته مهم در مورد بالابر تک فاز این است که قابلیت جابجایی مصالح تا وزن ۳۰۰ کیلوگرم را دارد و نسبت به بالابرهای سه فاز ارزان تر می باشد.
  • بالابر ساختمانی سه فاز: موتور بالابر ساختمانی سه فاز نسبت به بالابر ساختمانی تک فاز قدرتمندتر است که با برق سه فاز ۳۸۰ ولت راه اندازی می شود و قابلیت جابجایی بار بیشتر از ۳۰۰ کیلوگرم را دارد. این بالابر، بیشتر در فضای صنعتی مورد استفاده قرار می گیرد. نکته قابل ذکر اینکه در صورت عدم دسترسی به برق سه فاز، با استفاده از اینورتور یا درایو می توان برق تک فاز را به سه فاز تبدیل نمود، ولی در استفاده از برق سه فاز بایستی شرایط ایمنی بصورت کامل تامین شود.

انواع کلید فرمان سیار بالابر مصالح

موتورهای الکتریکی قابلیت حرکت در دو جهت راست گرد و چپ گرد را دارند که برای سهولت در امر حرکت موتور، از این کلید استفاده می شود. نحوه کار این کلید ساده بوده و توانایی جابجایی بین فازها را دارد.

  • کلید فرمان سیار با سیم
  • کلید فرمان سیار بی سیم

مزایای بالابر ساختمانی یا مصالح بر

  • دستگاه دارای بازو ها و پایه هایی از لوله های ضخیم، با گوشت زیاد و یک تکه می باشد.
  • دستگاه قابلیت نصب ترمز و همچنین نصب ریموت کنترل را دارا می باشد.
  • بالابر های عرضه شده توسط شرکت فامکو دارای بهترین نوع الکتروموتور با سیم پیچی تمام مس دو خازنه خشک و با کیفیت ترین نوع گیربکس با ۶ ماه گارانتی تعویض می باشند.

مشخصات فنی بالابر ساختمانی یا مصالح بر

مشخصات فنی بالابر ساختمانی یا مصالح بر
ظرفیت بالابر (کیلوگرم) توان موتور (اسب بخار) گیربکس بالابر سایز سیم بکسل
بالابر ۱۵۰ کیلویی ۳ ۸۶ ۸
بالابر ۳۵۰ کیلویی ۳ ۸۶ ۸
بالابر ۵۰۰ کیلویی ۵.۵ ۱۱۰ ۸
بالابر ۷۵۰ کیلویی ۷.۵ ۱۳۰ ۱۰
بالابر ۱ تنی ۱۰ ۱۵۰ ۱۰

* توصیه می شود در زمان استفاده از بالابر ساختمانی به منظور تامین جریان الکتریکی از تابلو برق استفاده شود تا در زمان نواسان و قطع برق، الکترو موتور دچار آسیب نشود.

نحوه انتخاب بالابر

سه مولفه مهم در انتخاب الکتروموتور بالابر

  1. توان یا قدرت الکتروموتور که در بالابر های ساختمانی از ۲ تا ۱۰ اسب بخار متغیر است.
  2. سرعت یا تعداد دوران الکتروموتور که دو نوع ۱۴۰۰ دور و ۳۰۰۰ دور در بالابر ها رایج می باشد.
  3. تک فاز یا سه فاز بودن الکتروموتور

الکتروموتور های مورد استفاده در بالابر

  • الکتروموتور موتوژن
  • الکتروموتور زیمنس
  • الکتروموتور الکو
  • الکتروموتور چینی

نکته: در بالابر های ساختمانی استفاده از موتور هایی با تعداد دور بالا توصیه نمی شود، زیرا این دسته از موتور ها سرعت بالابر ها را بالا برده و کنترل آن را مشکل می نمایند. یکی از دلایل اصلی حوادثی که در استفاده از بالابر های ساختمانی روی می دهد، استفاده از موتور های با دور بالا می باشد.

اجزاء بالابر ساختمانی

بالابر ساختمانی

الکتروموتور (دینام)

الکتروموتورها نیروی الکتریکی را به نیروی دورانی تبدیل می کنند و باعث به حرکت درآوردن سیستم می شوند، وظیفه الکتروموتور در بالابر نیز تامین نیروی محرک دستگاه بوده که در دو نوع سه فاز و تکفاز و در قدرت های مختلف با توجه به ظرفیت بالابر بر روی آن بسته می شود. الکتروموتورهای به کار رفته در بالابرها مشابه تجهیزاتی همچون بتونیرها می باشند. دو مشخصه مهم که الکتروموتور بر آن اساس انتخاب می گردد شامل:

  1. وزنی که بالابر قرار است حمل کند.
  2. ارتفاعی که قرار است بالابر در آن نصب گردد.

استراکچر و خرپا

لوله های به کار رفته در پایه های بالابر از لوله های نمره ۶ و ۸ گازی می باشند که به سفارش مشتری قابل تغییر و ارتقا می باشد و وظیفه نگهداری وزن دستگاه را بر عهده دارد.

گیربکس

جهت تبدیل دور الکتروموتور به قدرت از گیربکس استفاده می کنیم، گیربکس ها مبدل و کاهنده میزان دور و بالابرنده میزان نیروی خروجی می باشند، در بالابر به دلیل جابه جایی بار با وزن زیاد، جنس و کیفیت دنده های گیربکس بسیار حائز اهمیت است. گیربکس های به کار رفته در بالابرها از نوع حلزونی می باشند از آن جهت که هنگام از کار افتادن الکتروموتور یا قطع برق گیربکس قفل گردیده و بار بر نمی گردد تا امکان به وجود آمدن حوادث از بین برود.

باکت

جهت حمل مصالح از قبیل شن، ماسه، گونی های سیمان و …. از باکت استفاده می گردد. باکت ها در ظرفیت های مختلف با توجه به نیروی قابل حمل توسط بالابر ساخته می شوند.

قرقره (وینچ یا بالابر برقی)

جهت هدایت و جمع کردن سیم بکسل و جلوگیری از پیچش و تاب خوردن آن از قرقره (وینچ) استفاده می کنند. قرقره ها معمولا فولادی بوده و قابلیت پیچیده شدن تا ۴۰ متر سیم بکسل در نوع معمولی آن ها وجود دارد همچنین امکان ساخت مدل های سفارشی و بزرگتر با قابلیت جمع کردن سیم بکسل در متراژهای بالا نیز میسر است.

سیم بکسل

سیم بکسل بالابر ساختمانی یا طناب فلزی جهت استفاده در انواع دستگاه های بالابر، جرثقیل ها و همچنین جهت بلند کردن و حرکت بار های مختلف به کار می روند. بسته به محل مورد نیاز و نوع ساختار، سیم بکسل دارای ضریب انبساط و انعطاف پذیری، طرح ها و قطر های مختلف می باشد. بالابر ساختمانی دارای ۲۰ متر سیم بکسل می باشد که قابلیت افزایش آن در صورت نیاز مشتری وجود دارد.

مشخصات فنی بالابر برقی

مدل سرعت بالابرنده (متر بر دقیقه) قدرت جابجایی (کیلوگرم) قدرت (کیلووات)
PA250A ۵ تا ۱۰ ۱۲۵ تا ۲۵۰ ۰.۵
PA400A ۲۰۰ تا ۴۰۰ ۰.۷۵
PA600A ۳۰۰ تا ۶۰۰ ۱.۰۵
PA800A ۴ تا ۸ ۴۰۰ تا ۸۰۰ ۱.۳۵
PA 1000A ۵۰۰ تا ۱۰۰۰ ۱.۶
PA 1200A ۶۰۰ تا ۱۰۰۰ ۱.۸
KX-500C ۵ تا ۱۰ ۲۵۰ تا ۵۰۰ ۱.۰۲
KX-800C ۴۰۰ تا ۸۰۰ ۱.۳
KX-990C ۵۰۰ تا ۱۰۰۰ ۱.۸

* در همه مدل های فوق نوع جابجایی عمودی و ولتاژ ۳۲۰-۲۸۰ ولت می باشد.

نحوه نصب بالابر

نحوه نصب بالابر همانند خرید بالابر متناسب با پروژه از اهمیت بالایی برخودار است. شیوه نصب آن باید به نحوی باشد که ایمنی دستگاه هنگام جابه جایی بار و همچنین ایمنی افراد در حال کار در کارگاه حفظ شود. رعایت نکات زیر جهت نصب بالابر الزامی می باشد:

  1. تمام اجزای بالابر را به محل نصب (پشت بام) منتقل کنید.
  2. در ابتدا پایه های بالابر را به صورت برعکس در فاصله حدودا ۳ متری (طول ریل بالابر) از یک دیگر مستقر کنید.
  3. سپس ریل را از انتهای سربسته آن در داخل پایه ها به طوری که جلوی پشت بام قرار گیرد جایگذاری کنید و پیچ های آن را محکم ببندید.
  4. به علت سنگین بودن بالابر هنگام جابه جایی جهت چرخاندن آن به سمت لبه پشت بام از کمک چند نفر استفاده کنید. (دقت کنید که عمل چرخاندن پایه ها و ریل باید به صورت همزمان صورت بگیرد.)
  5. وقتی که بالابر در جای خود مستقر شد اقدام به گذاشتن سنگ و پاکت مصالح بر روی پایه های بالابر کنید تا از خطر سقوط جلوگیری شود. (در صورت نصب بالبر به صورت دائمی توصیه می شود پایه ها به صورت کامل بر روی پشت بام جوش داده شود.)
  6. باکس موتور بالابر را درون ریل جایگذاری می کنیم. دقت کنید که باکس باید داخل ریل به نرمی حرکت کند و به هیچ وجه از ریل بیرون نیاید.
  7. جهت رفع خطر بیرون افتادن باکس از درون ریل توصیه می شود از یک خاموت یا میلگرد برای بستن انتهای ریل استفاده شود.
  8. پس از نصب بالابر به صورت کامل از کابل برق مناسب جهت تامین نیروی برق موتور استفاده شود.
  9. در انتها قبل از روشن نمودن دستگاه برای اولین بار از پر بودن روغن واسکازین گیربکس اطمینان حاصل کرده و سپس دستگاه را روشن نمایید. (روغن مناسب گیربکس واسکازین نمره ۱۴۰ می باشد. همچنین ظرفیت مخزن روغن گیربکس حدود ۱ لیتر است.)

تعمیر و نگهداری بالابر

برای افزایش عمر بالابربه نکات زیر توجه فرمائید:

  1. الکتروموتورهای استفاده شده در بالابر ها در برابر رطوبت و آب مقاوم نبوده و باید از ورود آب به داخل بخش برقی جلوگیری شود. همچنین موتور بالابر هر ۳ ماه یکبار بازدید شود.
  2. گیربکس های مخصوص بالابری همواره باید تحت مراقبت بوده و روغن آن چک شود.
  3. همواره سیم بکسل مورد استفاده بازدید گردد و در صورت شکستگی و خرابی تعویض گردد.
  4. به هیچ وجه از سیم بکسل رشته رشته و شکسته استفاده نشود.
  5. قسمت انتهایی سیم بکسل به دلیل وجود قلاب خرابی بیشتری دارد که در موقع خرید بالابر متراژ سیم بکسل را بیشتر محاسبه کنید تا در مرور زمان بخش خراب را حذف کرده و قلاب را به قسمت سالم سیم بکسل ببندید.
  6. قسمت باکس، جعبه یا کلسکه را به آرامی حرکت داده تا با ضربات زیاد به بدنه ریل آسیبی وارد نشود.
  7. در آماده سازی اولیه کرپی و اتصالات را به خوبی محکم کرده و از این امر اطمینان حاصل نمایید.
  8. وزنه های تعادل مورد استفاده را به خوبی انتخاب کرده تا دچار مشکل نشود.
  9. واسکازین گیربکس بصورت دوره ای بررسی شود. اغلب واسکازین ۱۴۰ مورد استفاده قرار می گیرد.

نکات مهم در خرید بالابر ساختمانی

  • قرقره دستگاه به اندازه کافی بزرگ باشد تا بتواند سیم بکسل را به اندازه کافی بپیچاند و از پیچیده شدن سیم دور شفت گیربکس و بوجود آمدن حوادث جلوگیری نماید.
  • کیفیت گیربکس مورد استفاده در دستگاه در سطح مطلوبی بوده و دنده های گیربکس از آلیاژ با کیفیت باشد تا ظرفیت مناسب را جهت حمل بار داشته باشد.
  • قلاب مورد استفاده در دستگاه، مقاومت مناسب جهت بلند کردن بار را با توجه به ظرفیت بالابر داشته باشد.
  • سیم بکسل مورد استفاده در دستگاه متناسب با وزن بالابر باشد و از لحاظ کیفیت و مقاومت در سطح مناسب و استاندارد باشد.
  • لوله ها و پایه های دستگاه که شاسی دستگاه را تشکیل می دهند مقاومت لازم جهت بار را داشته باشند.
  • دارا بودن ریلی بلند که باعث ایجاد فاصله مناسب بالابر از ساختمان شود الزامی است، تا از گیر کردن مصالح به بدنه ساختمان جلوگیری بعمل آید.

نکته: در زمان انتخاب شاسی مناسب برای بالابر می بایست دقت لازم را به عمل آورد، زیرا شاسی می بایست مقاومت لازم را برای بار با ظرفیت تعیین شده داشته باشد. ساختار باکت باید به گونه ای باشد که ورق آن مقاومت لازم را داشته باشد و زیر فشار دفرمه نشود.


سوالات متداول

✔ بالابر ساختمانی چیست؟

به هر ماشین هیدرولیکی که هم سطح سازی و همچنین انتقال هر چیز به ارتفاعی خاص را انجام می دهد بالابر ساختمانی می گویند. یک بالابر ساختمان تفاوت های زیادی با جرثقیل و دیگر ماشین آلات حمل بار دارد. بالابر ساختمان الکو از اصول، مکانیزم و نیروی خاصی برای بالابردن اجسام استفاده می کند.

✔ انواع بالابر ساختمانی کدام است؟

بالابرهای ساختمانی از لحاظ ظرفیت حمل مصالح به ۴ دسته بالابر ساختمانی ۲۵۰ کیلویی، بالابر ساختمانی ۵۰۰ کیلویی، بالابر ساختمانی ۷۵۰ کیلویی و بالابر ساختمانی ۱۰۰۰ کیلویی تقسیم بندی می شوند.

✔ بالابر ساختمانی تک فاز با موتور ایرانی قابل نصب است؟

استفاده از الکتروموتورهای خارجی از نظر سیستم کلاچ، پلاتین و آلیاژ مورد استفاده در ساخت، قوی تر هستند و در نصب به عنوان بالابر ساختمانی توصیه می شوند. الکتروموتورهای ایرانی در این زمینه کارایی لازم را ندارند.

الکتروموتور تکفاز و سه فاز با چه قدرتی در بالابر ساختمانی ارائه می گردد؟

الکتروموتورهای ۳ اسب بخار به صورت تک فاز و سه فاز قابل سفارش هست، اما الکتروموتور های بالاتر از ۳ اسب بخار فقط به صورت سه فاز موجود می باشند.

منبع: pjmi – famcocorp

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا